41 scholen uit 13 projecten gaan onderbouwd aan de slag om onderwijs te verbeteren in 2025-2026

Dertien projecten kregen voor schooljaar 2025-2026 financiering van Leerpunt om onderbouwd lesgeven te ondersteunen en versterken in 41 scholen. Het is het tweede jaar op rij dat Leerpunt deze ‘implementatieprojecten’ financiert. In totaal werd hiervoor 477.500 euro vrijgemaakt, met een maximum van 40.000 euro per project.

Implementatieprojecten zijn projecten op scholen waarbij een evidence-informed aanpak of verandering wordt ingevoerd en geïntegreerd op school. Het doel is dat de verandering effectief en onderbouwd is en deel wordt van de dagelijkse schoolwerking. Dit kan bijvoorbeeld door het aannemen van een onderzoekende houding, het samenbrengen van kennis uit data, wetenschappelijk onderzoek én praktijk of het inrichten van een leercultuur. Zo worden lerarenteams versterkt om onderwijskwaliteit te verbeteren en leervertraging te remediëren. Scholen kunnen deze projecten zelf opzetten of in partnerschap met een of verschillende onderwijsorganisaties.

De toolkits rond effectief leren en lesgeven van de Engelse onderwijsorganisatie Education Endowment Foundation (EEF) en de hertaalde leidraden van EEF of het NRO (Nederlands Regieorgaan Onderwijs) dienen daarbij als bron.

Nieuwe ronde

De eerste ronde implementatieprojecten startte op 1 september 2024 en loopt af op 30 juni 2025. Voor schooljaar 2025-2026 werd een nieuwe oproep gelanceerd in het najaar van 2024. Elke onderwijsprofessional met de nodige expertise om een professionaliseringstraject te ondersteunen en duurzaam te implementeren werd uitgenodigd om hierop in te tekenen. Leerpunt ontving in de tweede ronde 38 projectaanvragen, waarvan 13 projecten financiering toegekend kregen

Geselecteerde projecten

In willekeurige volgorde stellen we graag de tweede ronde aan implementatieprojecten evidence-informed werken voor:

Project 1: De Magie van Begrijpend Lezen: Ontdek de Wereld in Denk!

Via DENK! zullen zes basisscholen uit de gemeente Anderlecht het begrijpend lezen in hun scholen verbeteren. DENK! focust op een sterke integratie van taal en wereldoriëntatie, waarbij lezen, schrijven en spreken op samenhangende wijze worden ontwikkeld. Na een beginanalyse worden leraren geprofessionaliseerd rond de DENK!-methodiek om zowel leesmotivatie, leesvaardigheid als didactisch handelen van de leraren en de ouderbetrokkenheid te verhogen.

Project 2: WONDER

Binnen de scholengroep waren er bezorgdheden rond het beperkte STEM-aanbod, taalarmoede in teksten voor begrijpend lezen, het ontbreken van leerlijnen voor wereldoriëntatie (WO) en te weinig hoge verwachtingen ten aanzien van leerlingen. Het project WONDER beoogt daarom het didactisch handelen van leraren te versterken met betrekking tot WO, met een specifieke focus op STEM en begrijpend lezen.

Project 3: ZRL schoolbreed implementeren vanuit een geprofessionaliseerd kernteam

Kunsthumaniora Brussel stelde vast dat zowel leerlingen als leraren worstelen met het effectief ontwikkelen en ondersteunen van zelfregulerend leren (ZRL). Daarom besloot de school in te zetten op een schoolbrede aanpak. In een vorig schooljaar werden al eerste stappen gezet rond de professionalisering van leraren op dit vlak. Dit jaar is het doel om ZRL niet alleen verder te integreren in de klaspraktijk, maar ook duurzaam te verankeren op schoolniveau. Er wordt gestreefd naar een gedeeld begrip van het belang van ZRL, een gemeenschappelijke taal en effectieve strategieën die leraren doelgericht inzetten in hun lessen.

Project 4: Samen bouwen aan een krachtig onderwijs met academisch-optimistische leerkrachten 

GVBS Sleutelhof wil groeien naar een school met hoog academisch optimisme op schoolniveau door in te zetten op de drie elementen van academisch positivisme. Dit zal gebeuren door de professionalisering van enkele teamleden die via het olievlekprincipe verspreid wordt. Zij zullen ook op collegiale visitatie gaan en leraren coachen. Voor het luik ouderparticipatie wordt een ouderwerkgroep opgestart aan de hand van het participatiehuismodel. Doel is om een effect te hebben op leerwinst via hoge verwachtingen, versterken van welbevinden en educatief partnerschap met de ouders.

Project 5: Mastery Learning implementeren in Frans: naar een motiverende en competentiegerichte aanpak

Om zowel de leerwinst als de motivatie van de leerlingen te verhogen wordt mastery learning gecombineerd met metacognitie en zelfregulerend leren. Zo wordt een betere beheersing van de leerstof gecombineerd met controle en sturing over het leerproces. Ook worden de leraren geprofessionaliseerd via een combinatie van technieken met ondersteuning van de partners. Doel hier is de collectieve teacher efficacy te verhogen.

Project 6: Wiskundige bekwaamheid van leerlingen uit het secundair onderwijs evidence-informed verhogen 

Het project zet in op de vijf componenten van wiskundige bekwaamheid (conceptueel inzicht, procedurele vlotheid, strategisch vermogen, adaptief redeneren, en productieve dispositie), op de metacognitie en zelfregulatie van leerlingen bij het verwerken van wiskundige inhouden en op de integratie van wiskundige leerinhouden in andere STEM-vakken. Het project gebruikt hiervoor de leidraad ‘Wetenschappen in het secundair onderwijs’ als startpunt. De aanpak is gebaseerd op de Lesson Study-methodiek.

Project 7: Motiverend Inclusief LeesOnderwijs (MILO) 

Dit project is niet nieuw: van 2021 tot en met 2024 liep het project MILO al eens. MILO zet in op kwaliteitsvol en inclusief leesonderwijs op basis van wetenschappelijk onderbouwde inclusieve klassikale leesdidactiek. Door het succes volgde de vraag tot een bredere uitrol. Het komende jaar zal MILO zich toespitsen op het ondersteunen van schoolteams via co-creatie. Teacher designteams worden opgericht om de uitwerking en uitvoering van concrete acties in de dagelijkse klaspraktijk te implementeren. Ook is er regelmatige afstemming tussen deze teams en de onderzoekers. Tijdens een gezamenlijk netwerkmoment worden ook praktijkervaringen en feedback op de inspiratiebibliotheek gedeeld.

Project 8: SOS Schrijven in 1B: training in effectieve schrijfdidactiek gericht op de zorgnoden in 1B 

Door leraren te professionaliseren in schrijfdidactiek en differentiatie zal SOS Schrijven in 1B ook de schrijfvaardigheid in het secundair onderwijs opkrikken. Tegelijk wordt ingezet op een reflectieve houding en een collaboratieve leercultuur. De resultaten worden geborgd via een digitaal platform en verankerd in het taalbeleid, met betrokkenheid van de leerlingbegeleiding en bredere verspreiding binnen de scholengemeenschap.  

Project 9: Samen bouwen aan een krachtige leeromgeving: Naar een duurzaam en evidence-informed gedragsbeleid in synergie met effectief lesgeven

Een structureel gedragsbeleid dat een krachtige leeromgeving duurzaam versterkt en de leerwinst van leerlingen bevordert: dat is waar Campus Bergstraat van GO! Atheneum Oudenaarde voor gaat. Dit beleid wordt ondersteund door een datagestuurde aanpak en lesson study-cycli en leidt onder andere tot een gids voor proactief klasmanagement. Niet alleen het team wordt geactiveerd, ook de leerlingen worden betrokken via feedbackloop, focusgroepen en enquêtes.

Project 10: Klasmanagement 2.1: Focus op de leerkracht bij ‘moeilijk hanteerbaar leerlinggedrag’ (MHG) in de lagere schoolklas 

Twee pilootscholen gaan aan de slag met EmpowerED, een ander project dat van  september 2022 tot september 2025 onderzocht hoe startende leraren vanuit versterkte interactie- en relatiecompetenties beter kunnen omgaan met moeilijk hanteerbaar gedrag in de lagere school. Daar kwam onder andere een visueel framework en een professionaliseringstraject uit voort. In het huidige project ontwikkelen kernteams en onderzoekers samen praktische toepassingen en materialen.

Project 11: Innovatief onderwijs- en zorgconcept voor kinderen met ernstig meervoudige beperkingen (EMB)

Kinderen met ernstig meervoudige beperkingen (EMB) hebben zeer complexe noden en vereisen een sterk geïntegreerde ondersteuning vanuit zowel onderwijs als zorg. Windekind vzw en Stichting Delacroix ontwikkelen samen een innovatief onderwijs- en zorgconcept voor EMB-leerlingen die permanent in een voorziening verblijven en voor wie het huidige TOAH/POAH-systeem onvoldoende maatwerk biedt. Het project vertrekt vanuit het kwaliteitskader ‘Kwaliteitsvol onderwijs aan leerlingen met EMB’ en beoogt via vijf kwaliteitscriteria een duurzaam en gedeeld model voor geïntegreerde ondersteuning op de campus.                                                      

Project 12: Taal als hefboom: samen professionaliseren in taalkrachtig lesgeven 

Door leraren te professionaliseren in taalkrachtig lesgeven in alle vakken, zal zowel het taalbewustzijn van de leraren als de taalvaardigheid bij leerlingen een boost krijgen. Dit traject bestaat uit het verder uitbouwen van een professionele leergemeenschap en het ontwikkelen van een online leerpad met kennisclips en praktijkvoorbeelden en een reeks webinars. Via Teacher Design Teams ontwikkelen leraren concreet lesmateriaal dat getest, geëvalueerd en bijgestuurd wordt. De ervaringen van de leerlingen worden ook bevraagd en de leerwinst wordt bekeken via een taalscreening die wordt afgenomen bij de start en het einde van het project.

Project 13: Uitdagingen in leesonderwijs evidence-informed aanpakken

Het project focust op duurzame professionalisering van een bewust geselecteerde groep ‘kartrekkers’ die hun expertise verder kunnen doorgeven binnen de schoolteams. Het project wil hierbij focussen op professionalisering op het vlak van taalbeleid, specifiek rond de principes van krachtig taalonderwijs en taalkrachtig onderwijs en evidence-informed werken aan technisch lezen, begrijpend lezen en luisteren, woordenschatuitbreiding en leesmotivatie en leesgedrag. De inzichten worden in de praktijk gebracht via een professionele leergemeenschap, met vertegenwoordigers van elke school. Het project heeft als doestellingen dat alle leerlingen de minimumdoelen halen en dat meer leerlingen uit de middengroep evolueren naar hoogpresteerders en dat meer leerlingen uit de hoog presterende groep nog meer excelleren.