Persberichten

Deze 8 projecten ondersteunen brede basiszorg en verhoogde zorg in scholen

Leerpunt financiert in opdracht van de Vlaamse regering het komende schooljaar (2024-2025) alvast acht projecten die scholen zullen ondersteunen bij het versterken van de brede basiszorg en verhoogde zorg. Het is het grootste financieringsproject dat Leerpunt tot nu toe lanceerde: 2,4 miljoen euro naar projecten die het onderwijsveld concreet ondersteunen. De effectiviteit van deze projecten wordt tegelijkertijd in kaart gebracht om zo nog beter het Vlaamse onderwijs te kunnen ondersteunen.

De projecten zullen scholen bereiken over heel Vlaanderen, in alle onderwijsniveaus en van alle onderwijsverstrekkers. In de eerste fase van het project worden een 150-tal scholen bereikt, in een tweede en derde fase zal dit telkens uitgebreid worden. Deze eerste ronde aan begeleidingsprojecten wordt afgerond in juni 2025.

Ook vanuit het buitenland volgen onze partners met veel aandacht het verloop van deze projecten. Een dergelijke focus op brede basiszorg en verhoogde zorg bestaat op dit moment bij hen nog niet, noch dat er op dit moment dergelijk onderzoek naar gebeurt.

Geselecteerde projecten

In willekeurige volgorde stellen we graag de eerste ronde aan begeleidingsprojecten brede basiszorg en verhoogde zorg voor:

Project 1: Vitamine T²: taalvitamines voor alle leerlingen in de basisschool

Vitamine T² ondersteunt schoolteams in 20 basisscholen in het versterken van hun brede basiszorg en verhoogde zorg door effectieve taalpraktijken te realiseren op de klasvloer. In het kleuteronderwijs ligt de nadruk op mondelinge taalvaardigheid, in het lager gaat het om krachtig leesonderwijs. Aanvullend krijgen de scholen ook een opleiding procesbegeleiding om duurzame implementatie van de effectieve taalpraktijken te verzekeren.

Project 2: De VideoKlub

VideoKlub zorgt voor implementatie van evidence-informed praktijken gericht op brede basiszorg, waaronder het versterken van feedback, klasmanagement en hoge verwachtingen, én verhoogde zorg, zoals doelgerichte differentiatie als redelijke aanpassing voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Via video-ontwerpen worden de leerkrachten opgeleid tot videocoaches in krachtige leeromgeving, wat via een implementatieplan schoolbreed zal verspreid worden.

Project 3: Leercollectief basis verhoogd

Dit begeleidingsproject levert de kennis over brede basiszorg en verhoogde zorg, implementeert deze kennis via effectieve differentiatie en redicodis-maatregelen en verankert deze door de effectieve interventies op te nemen in het zorgbeleid en beleid op leerlingbegeleiding. Per begeleidingstraject kunnen de scholen kiezen uit één van drie thema’s en krijgen ze 7 begeleidingssessies.

Project 4: Spelkracht

Spelkracht heeft als doel kwalitatieve spelbegeleiding structureel een plaats te geven in brede basiszorg en verhoogde zorg van kleuterscholen door leraren te leren de spelnoden van hun kleuters beter te observeren, en de spelbegeleidingsvaardigheden flexibel in te zetten. Video-opnames stimuleert leren van peers en reflectie, en lerende netwerken van spelcoaches diepen de wetenschappelijke basis uit. De focus van de spelbegeleiding ligt op het stimuleren van taal-denken, zelfregulatie en executieve functies, samenspel en rollenspel in het bijzonder.

Project 5: BRU-taal

Via een academische werkplaats zullen Brusselse scholen en onderzoekers gelijkwaardig samenwerken aan brede basiszorg en verhoogde zorg, met een focus op taalleren. In een tweede cyclus, sluiten Leuvense scholen aan. De ervaringen uit Brusselse scholen worden zo gebruikt om een tweede academische werkplaats op te starten, en op termijn uit te breiden naar heel Vlaanderen. De teams volgen coaching, en de coaches worden op school begeleid via intervisies en studiedagen.

Project 6: Studio Lex: Leren van expertvideo’s

De evidence-based didactische praktijken van expertleraren worden gefilmd en vormen de basis voor e-courses die leraren zelfstandig kunnen doorlopen. Op die manier worden zowel de kennis als de competenties rond brede basiszorg en verhoogde zorg van leraren lager onderwijs versterkt. Na de e-course krijgen de leraren een coach op de klasvloer en een toolkit die praktisch ondersteunt. De expertvideo’s en andere materialen worden na afloop ingezet op grote schaal.

Didactische praktijken die ingezet worden om leerprestaties binnen talen en wiskunde te versterken

Project 7: Modelscholen als kennishubs voor basiszorg

Scholen die werken met evidence-informed onderwijsaanpakken worden samengebracht in een netwerk en delen hun kennis met scholen uit hun regio of netwerk. Doel is de professionalisering van leerkrachten via instructie, gezamenlijke voorbereiding, toepassing in de eigen praktijk en bijsturing op basis van feedback. Ook wordt samengewerkt met buitenlandse schoolnetwerken, onder andere via stages. De schoolleiders worden begeleid in veranderprocessen. Na afloop van het projecten zouden de netwerken moeten blijven bestaan en vormen ze mogelijks de basis voor ‘research schools’ of modelscholen.

Project 8: Samen hoge sprongen maken: effectieve geletterdheidspraktijken realiseren voor alle leerlingen

Dit project is een verderzetting van het traject ‘taalexpert’ bij CTO (2023-2024). Nu worden de inzichten omgezet in de praktijk, ondersteund en begeleid door CTO en Dagelijks Leren. Doel hier is de brede basiszorg in de klas te versterken door te werken aan de taalkrachtige klasdidactiek van de leerkrachten, wat de taalvaardigheid van de leerlingen zal versterken.

Een uitgebreide samenvatting van deze acht geselecteerde begeleidingsprojecten, vind je in de bijhorende pdf, te downloaden via deze knop.

Tweede ronde

Begin 2025 organiseert Leerpunt een tweede financieringsronde voor projecten brede basiszorg en verhoogde zorg. Die staat open voor iedereen. Lopende projecten kunnen een verlenging aanvragen, en nieuwe projecten kunnen ingediend worden. In juni 2026 wordt deze opdracht (en dus ook de projecten) afgerond.

Waarom deze begeleidingsprojecten?

Naast haar basisopdracht om evidence-informed werken te stimuleren, kreeg Leerpunt een extra opdracht en bijhorend budget toegewezen van de Vlaamse overheid voor het versterken van brede basiszorg en verhoogde zorg in scholen.

Het uitbouwen van een sterke brede basiszorg en verhoogde zorg is een taak van elke school. Basiszorg houdt in dat elke leerkracht het beste uit elke leerling in elke klas haalt, zodat ze maximaal kunnen leren. Verhoogde zorg is voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, waarbij kinderen mits enkele aanpassingen de gewone lessen kunnen volgen.

Om die brede basiszorg en verhoogde zorg te verankeren in scholen en de leraren de competenties aan te leren om zorg te bieden aan alle leerlingen, hebben de scholen steun nodig. Samen met de pedagogisch begeleidingsdiensten kan Leerpunt die steun bieden.

Bijkomende onderzoeken

Naast de praktische steun van de projecten, voelbaar in de klas en bij de leraar, worden ook nog twee wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd.

Eén onderzoek focust op de hiaten in de kennisbasis over brede basiszorg en verhoogde zorg en zoekt uit of er hiaten zijn en zo ja over welke thema’s.

Het tweede onderzoek bekijkt hoe effectief de begeleiding binnen deze begeleidingsprojecten verloopt, welke impact ze hebben en waarom er wel of geen impact is.

De resultaten van deze onderzoeksprojecten worden verwacht in de loop van 2025.