Leerpunt verlicht kennistekorten rond brede basiszorg en verhoogde zorg via verschillende oproepen
Op basis van een onderzoek naar ‘hiaten in de kennisbasis’ wat betreft brede basiszorg en verhoogde zorg, lanceert Leerpunt vijf nieuwe oproepen: twee onderzoeksopdrachten en drie overheidsopdrachten voor het creëren van leidraden. Deze opdrachten verlichten de kennisnoden die bij onderwijsprofessionals werden vastgesteld en komen tegemoet aan de vraag tot een centraal overzicht van onderbouwde kennis en praktische handvaten.
Scholen en leerkrachten moeten voorzien in een krachtige leeromgeving waarbij elke leerling maximaal tot leren komt. Dat blijkt niet zo eenvoudig: niet alleen worden klassen steeds diverser, de nodige kennis om tot een gedifferentieerde aanpak te komen is nog niet altijd aanwezig.
Welke kennis is nodig voor brede basiszorg en verhoogde zorg?
Binnen project ‘Brede Basiszorg en Verhoogde Zorg’ gaf Leerpunt in 2024 opdracht tot onderzoeken van deze kennishiaten en meer bepaald of het gaat om ontoegankelijke kennis, het niet vinden van bestaande kennis of ontbreken van kennis.
Het onderzoek over de kennishiaten werd uitgevoerd door Karel de Grote Hogeschool en Universiteit Antwerpen en gefinancierd door Leerpunt. In totaal werden 57 kennisnoden geïdentificeerd door 40 onderwijsprofessionals met expertise wat betreft brede basiszorg en verhoogde zorg.
Versterken van schoolteams
Om de belangrijkste kennishiaten op te vullen, schrijft Leerpunt maar liefst vijf nieuwe opdrachten uit voor meer dan een half miljoen euro.
Doel is dat leraren en schoolteams zich gesterkt voelen: meer handvaten voor en meer kennis over wetenschappelijk onderbouwde aanpakken om de krachtige leeromgeving te realiseren waar alle leerlingen recht op hebben.
“We merken veel goodwill om voor elke leerling goed onderwijs te bieden, maar het kennishiatenonderzoek toont dat we dringend nood hebben aan meer antwoorden op de vragen in het veld. Leerpunt zal nu mee voor die antwoorden zorgen!”
Oproepen ter versterking van brede basiszorg en verhoogde zorg:
1. Onderzoeksopdracht ‘Redelijke aanpassingen in brede basiszorg en verhoogde zorg’
Deze opdracht richt zich op het in kaart brengen van de beschikbare informatie omtrent redelijke aanpassingen in het basis- en het secundair onderwijs.
2. Onderzoeksopdracht ‘Inclusie in brede basiszorg en verhoogde zorg’
Dit onderzoek bestaat uit het vertalen,actualiseren en contextualiseren van debestaande EEF leidraad (‘Special Educational Needs in mainstream schools’) en het aanvullen van de toolkits met informatie over hoe de klas- en schoolpraktijken aangepast en uitgebreid kunnen worden om inclusie te bevorderen, en barrières voor leren en participatie te verminderen.
3. Leidraden
Leidraden zijn eerder praktisch opgevatte gidsen, met linken naar de praktijk waarin onderbouwde aanbevelingen worden gedaan om een bepaalde aanpak toe te passen.
Er zullen in totaal drie opdrachten verschijnen, voor het ontwikkelen van drie verschillende leidraden. Indieners kunnen op één of meerdere van deze opdrachten een voorstel indienen.
Wat kunnen leerkrachten doen bij leerlingen bij wie verlengde instructie niet volstaat, of het tegendeel: bij cognitief sterk functionerende leerlingen? En hoe brengen ze dat praktisch haalbaar en effectief in de les? Kan divergente differentiatie bijdragen aan hoge verwachten, met maximalisatie van zowel participatie als welbevinden van de leerlingen?
Deze leidraad vult de de leidraad ‘Differentiatie: samen naar de meet’ aan die zich focuste op convergente differentiatie.
b. Groepsdynamieken in de klas
Hoe een positieve groepsdynamiek te bevorderen als leraar, zeker in groepen die als uitdagend worden beschouwd? Welke strategieën kunnen gebruikt worden om effectief om te gaan met conflicten en het herstellen van relaties? En kan peerfeedback worden ingeschakeld? Hoe ga je als leraar om met pesten op school?
Welke technieken en leerlingvolgsystemen kunnen leraren inzetten om het leerproces en de onderwijsbehoeften van leerlingen te monitoren en hierop hun didactisch handelen af te stemmen? Hoe brengen ze efficiënt en objectief de beginsituatie in beeld, en hoe kan dat op een data-ondersteunde manier gebeuren? En hoe kunnen scholen een evidence-informed beleid rond brede basiszorg en verhoogde zorg ontwikkelen, data optimaal worden ingezet voor leerlingenbegeleiding.
Voor alle opdrachten worden voorstellen verwelkomd die ingaan op deze vragen, deze wijzigen of aanvullen.
Procedures
De opdrachten worden uitgeschreven door Leerpunt en uitgevoerd door kennisinstellingen met een grondige kennis van het Vlaamse onderwijs. Hiertoe wordt de procedure ‘vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking’ gevolgd.
Elk van deze opdrachten wordt gepubliceerd via de overheidswebsite e-Procurement en volgt alle wettelijke bepalingen. Selectie en toewijzing gebeurt door middel van een onafhankelijke beoordelingscommissie (per opdracht), bestaande uit onderwijsexperten uit zowel de onderzoekswereld als de klasvloer.
Voor elke opdracht wordt een informatiesessie georganiseerd waarbij vragen gesteld kunnen worden.
Alle informatie vind je op de website van Leerpunt: leerpunt.be/oproepen.