Inhoud keynote Ionica Smeets
Wat kan de praktijk leren van onderzoekers? En wat kan de theorie leren van professionals? Ionica Smeets vertelt over hoe zij vanuit haar vakgebied wetenschapscommunicatie naar deze vragen kijkt. Ze vertelt hoe onderzoek hielp bij het maken van een kinderboek en over hoe samenwerking met professionals tot nieuwe onderzoeksvragen leidde.
Een lezing vol nieuwe perspectieven en inspirerende voorbeelden over de wisselwerking tussen onderzoek en praktijk.
Wie is Ionica Smeets?
Ionica Smeets is hoogleraar wetenschapscommunicatie aan de Universiteit Leiden, waar zij wetenschapscommunicatie bestudeert, doceert en beoefent. Ze is voorzitter van het bestuur van het mede door haar opgezette Nationaal Expertisecentrum Wetenschap & Samenleving (NEWS) dat de verbinding tussen de wetenschap en samenleving verbetert door betere wetenschapscommunicatie. Samen met Edward van de Vendel en Floor de Goede schreef ze het kinderboek Rekenen voor je leven dat allerlei prijzen won en is vertaald in (onder meer) Koreaans, Duits, en Frans.
Inhoud van de keuzesessies
Reeks 1 (09.50 - 10.50 uur)
1. Ver-Beeld-ing: Kennismaking met photovoice als methode voor art-based learning in de klas
Wat is het? | Deelnemers worden uitgenodigd om fasen uit te photovoicemethoden zelf uit te testen. Photovoice is een arts-based methode waarbij leerlingen hun ervaringen en perspectieven vastleggen via foto’s. Door deze beelden te delen en gezamenlijk te bespreken, worden ze aangemoedigd tot kritische reflectie en oplossingsgericht denken. |
Voor wie? | Leraren, schoolleiders en lerarenopleiders |
Onderwijsniveau | lager en secundair onderwijs |
Door wie? | Jetske Strijbos & Joke Vanbrabant (UHasselt) |
Jetske Strijbos is docent aan UHasselt binnen de School voor Educatieve Studies. Haar onderzoek richt zich op burgerschapsonderwijs, met een specifieke focus op leerlingenparticipatie en klasdiscussies. Hierbij maakt ze graag gebruik van participatieve en arts-based methoden. Joke Vanbrabant is praktijkassistent en onderzoeker aan UHasselt binnen de School voor Educatieve Studies. Ze is pedagogisch begeleider binnen de stageopleiding van de educatieve master secundair onderwijs. In haar onderzoekend werk focust ze zich op onderzoek en projecten rond arts-based leren en zittenblijven in het secundair onderwijs. |
2. Refters & speelplaatsen: Hoe samen beter (ont)spannen tijdens de middagpauze?
Wat is het? | Middagpauzes horen een moment van ontspanning te zijn, maar worden vaak gekenmerkt door stress. Snelle acties lijken vaak het meest haalbare, maar leiden zelden tot een duurzaam resultaat. Via een planmatige aanpak kan een verandertraject starten voor de middagpauze ook op jouw school. |
Voor wie? | Directies en beleidsondersteuners |
Onderwijsniveau | kleuter- en lager onderwijs |
Door wie? | Linde Van Reusel en Leen Adams |
Linde Van Reusel is expert in het thema van kwalitatieve middagpauzes, en werkt als onderzoeker aan KdG in het onderzoeksproject ‘kwaliteitsvolle refters en speelplaatsen’. Ze combineert wetenschappelijke kennis met praktijkervaring als kleuterleerkracht en docent pedagogische vakken. Linde kent de onderwijsrealiteit door en door en blijft via stages en onderzoek nauw verbonden met het Vlaamse onderwijsveld.
Dr. Leen Adams heeft uitgebreide expertise in strategische communicatie en wetenschapsvalorisatie. Haar ervaring als lector, trainer en coach in ‘strategische marketing en leiderschapsontwikkeling’ en haar doctoraat over de impact van gezondheidscommunicatie stellen haar in staat om complexe onderzoeksresultaten toegankelijk te maken voor verschillende doelgroepen. Leen werkt vandaag vooral voor KdG en UA. |
3. Van leidraad tot lespraktijk: effectieve lessen wetenschappen in het secundair onderwijs
Wat is het? | Tijdens deze interactieve sessie maak je kennis met de leidraad ‘Wetenschappen in het secundair onderwijs’. We lichten toe hoe deze tot stand kwam, welke inzichten uit onderzoek cruciaal zijn en hoe leraren en scholen hiermee aan de slag kunnen gaan. Er is ruimte voor dialoog en praktijkreflectie. |
Voor wie? | Leraren, pedagogisch begeleiders, lerarenopleiders, schoolleiders en andere onderwijsprofessionals die werken rond wetenschappen in het secundair onderwijs |
Onderwijsniveau | secundair onderwijs |
Door wie? | Julie Willems, Philippe Bastiaenssens en Ayla De Schepper |
Julie Willems, Philippe Bastiaenssens en Ayla De Schepper zijn verbonden aan het Onderzoekcentrum Toekomst gedreven Onderwijs van Karel De Grote Hogeschool. Ayla De Schepper is senior onderzoeker en verantwoordelijke voor de onderzoekslijn authentiek leren. Julie Willems en Philippe Bastiaenssens zijn daarnaast ook actief als lerarenopleiders natuurwetenschappen. |
4. Project Talent: E-learningmodules Cognitief Sterk Functioneren
Wat is het? | Ontdek in deze interactieve presentatie de e-learningmodules rond Cognitief sterk Functioneren die ontwikkeld werden door Expertisecentrum Talent. Deze modules bieden wetenschappelijk onderbouwde inzichten en praktische handvaten voor onderwijsactoren en andere geïnteresseerden. De flexibele opbouw laat gebruikers toe om op eigen tempo en volgens eigen interesse te leren. Tijdens deze sessie gaan we dieper in op zowel de inhoud als het ontwikkelproces van de nieuwste module rond onderpresteren (lancering in juni 2025). Ook de meerwaarde van e-learning als leerinstrument komt aan bod. |
Voor wie? | Alle onderwijsactoren ((zorg)leerkrachten, directies, zorgcoördinatoren en leerlingenbegeleiders, CLB-medewerkers, leerondersteuners, pedagogisch begeleiders en lerarenopleiders) |
Onderwijsniveau | basis- en secundair onderwijs |
Door wie? | Sofie Bergé |
Sofie Bergé is coördinator Ondersteuningsbeleid Cognitief Sterk Functionerende leerlingen en werkt voor Expertisecentrum Talent. Zij werkte meer dan 15 jaar als zorgcoördinator in het basisonderwijs en bouwde zo expertise op in het onderwijs voor CSF-leerlingen. Als projectcoördinator is zij onder andere verantwoordelijk voor de organisatie van de lerende netwerken CSF en is zij betrokken bij het ontwikkelen van tools en materialen voor het onderwijzen van deze doelgroep. |
5. Taalcompetente leerlingen door evidence-informed talenbeleid: aanzet tot taalontwikkelend lesgeven voor het hele schoolteam
Wat is het? | Taal is de sleutel tot leren, in elk vak. Maar hoe maken we van taalontwikkeling een vanzelfsprekend onderdeel van de klaspraktijk? We delen enkele voorbeelden en praktische handvaten om taalontwikkelend lesgeven te introduceren aan het hele schoolteam. |
Voor wie? | leerkrachten en taalcoördinatoren |
Onderwijsniveau | secundair onderwijs |
Door wie? | Greet De Smedt, Kris Thomassen, Liesbeth Augustinus en Ursula Milliau |
LAB Gedreven Onderwijs opende in 2017 haar deuren. De school geeft haar leerlingen en leerkrachten goesting om te blijven leren en zet in op innovatieve arbeidsorganisatie die samen werken en leren sterk ondersteunt. |
6. kWIK: Krachtige Wiskundige Interacties met Kleuters
Wat is het? | Het kWik-project is een project van KULeuven en Klavertje Vier-sel met als doel het versterken van de wiskundige ontwikkeling van kleuters door kwaliteitsvolle interacties. Samen ontwikkelden we een observatie-instrument om het wiskundige leerproces bij kleuters beter te begrijpen en te ondersteunen. Daarnaast creëerden we een krachtige wiskundige leeromgeving via (onder andere) een doordachte leerlijn, het wiskundig aanbod in de klas en dit met de betrokkenheid van ouders. |
Voor wie? | Leraren, zorgleraren, directie en beleidsmedewerkers |
Onderwijsniveau | kleuteronderwijs |
Door wie? | Nore Wijns en Leen Van Soom |
Nore Wijns is onderzoeker aan KU Leuven . Haar onderzoek focust op de vroege wiskundige ontwikkeling bij jonge kinderen. Leen Van Soom is beleidsondersteuner en zorgleraar in Klavertje Vier-sel. |
Inhoud reeks 2 (13.35 - 14.35 uur)
1. Kwaliteitsverbetering voor onderwijs en zorg voor kinderen met Ernstige eervoudige Beperking (*)
2. Rekencafé: podcast over rekenonderwijs en rekenproblemen
Wat is het? | Een presentatie over de podcast ‘Rekencafé’, waarbij een overzicht wordt gegeven van de besproken topics en gastsprekers |
Voor wie? | Onderwijsprofessionals met interesse in rekenen |
Onderwijsniveau | basis en secundair onderwijs |
Door wie? | Charlotte Paulyn & Lien Peters |
Charlotte Paulyn is onderzoeker aan het Research Centre for Learning in Diversity aan HOGENT. Daarnaast is zij zelfstandig logopediste met ervaring in het begeleiden en ondersteunen van kinderen en jongeren met een leerstoornis. Hiervoor werkte ze als leerondersteuner in het secundair onderwijs (type BA en 7). Lien Peters werkt als onderzoeker aan het Research Centre for Learning in Diversity aan HOGENT. Daarnaast is zij docent in de leerstoornissen aan UGent, waar zij onderwijs verzorgt binnen de opleidingen logopedie en psychologie, en fundamenteel onderzoek doet naar de neurocognitieve correlaten van leren en leerstoornissen. |
3. Ver-Beeld-ing: Kennismaking met photovoice als methode voor art-based learning in de klas (*)
Wat is het? | Deelnemers worden uitgenodigd om fasen uit te photovoicemethoden zelf uit te testen. Photovoice is een arts-based methode waarbij leerlingen hun ervaringen en perspectieven vastleggen via foto’s. Door deze beelden te delen en gezamenlijk te bespreken, worden ze aangemoedigd tot kritische reflectie en oplossingsgericht denken. |
Voor wie? | Leraren, schoolleiders en lerarenopleiders |
Onderwijsniveau | lager en secundair onderwijs |
Door wie? | Jetske Strijbos & Joke Vanbrabant (UHasselt) |
Jetske Strijbos is docent aan UHasselt binnen de School voor Educatieve Studies. Haar onderzoek richt zich op burgerschapsonderwijs, met een specifieke focus op leerlingenparticipatie en klasdiscussies. Hierbij maakt ze graag gebruik van participatieve en arts-based methoden. Joke Vanbrabant is praktijkassistent en onderzoeker aan UHasselt binnen de School voor Educatieve Studies. Ze is pedagogisch begeleider binnen de stageopleiding van de educatieve master secundair onderwijs. In haar onderzoekend werk focust ze zich op onderzoek en projecten rond arts-based leren en zittenblijven in het secundair onderwijs. |
4. Schrijven voor publiek
Wat is het? | Schrijven voor collega-academici is iets heel anders dan schrijven voor leraren in primair of secundair onderwijs. De leraar wil zich graag verdiepen in de resultaten van onderwijsonderzoek, maar heeft weinig tijd, is soms bang dat het te moeilijk voor haar of hem is. Kortom, zij of hij moet verleid worden om een artikel te lezen. Monique Marreveld helpt u een tekst bondig, toegankelijk en verleidelijk te schrijven en te presenteren. Deze workshop focust op de theoretische achtergrond waarna deze theorie in de praktijk wordt ingeoefend. |
Voor wie? | Onderwijsonderzoekers, leraren, onderwijscoördinatoren, leidinggevenden |
Onderwijsniveau | lager en secundair onderwijs |
Door wie? | Monique Marreveld |
Monique Marreveld is onderwijsjournalist/redacteur en was tot april 2025 hoofdredacteur van Didactief(online.nl), een vakblad dat onderwijsonderzoek vertaalt voor leraren primair en secundair onderwijs. Zij was ook verantwoordelijk voor de Didactief-boekenserie (o.a. ‘Op de schouders van reuzen’ met Paul Kirschner). Zij is opgeleid als historica. |
5. Project Talent: E-learningmodules Cognitief Sterk Functioneren
Wat is het? | Ontdek in deze interactieve presentatie de e-learningmodules rond Cognitief sterk Functioneren die ontwikkeld werden door Expertisecentrum Talent. Deze modules bieden wetenschappelijk onderbouwde inzichten en praktische handvaten voor onderwijsactoren en andere geïnteresseerden. De flexibele opbouw laat gebruikers toe om op eigen tempo en volgens eigen interesse te leren. Tijdens deze sessie gaan we dieper in op zowel de inhoud als het ontwikkelproces van de nieuwste module rond onderpresteren (lancering in juni 2025). Ook de meerwaarde van e-learning als leerinstrument komt aan bod. |
Voor wie? | Alle onderwijsactoren ((zorg)leerkrachten, directies, zorgcoördinatoren en leerlingenbegeleiders, CLB-medewerkers, leerondersteuners, pedagogisch begeleiders en lerarenopleiders) |
Onderwijsniveau | basis- en secundair onderwijs |
Door wie? | Sofie Bergé |
Sofie Bergé is coördinator Ondersteuningsbeleid Cognitief Sterk Functionerende leerlingen en werkt voor Expertisecentrum Talent. Zij werkte meer dan 15 jaar als zorgcoördinator in het basisonderwijs en bouwde zo expertise op in het onderwijs voor CSF-leerlingen. Als projectcoördinator is zij onder andere verantwoordelijk voor de organisatie van de lerende netwerken CSF en is zij betrokken bij het ontwikkelen van tools en materialen voor het onderwijzen van deze doelgroep. |
6. kWIK: Krachtige Wiskundige Interacties met Kleuters
Wat is het? | Het kWik-project is een project van KULeuven en Klavertje Vier-sel met als doel het versterken van de wiskundige ontwikkeling van kleuters door kwaliteitsvolle interacties. Samen ontwikkelden we een observatie-instrument om het wiskundige leerproces bij kleuters beter te begrijpen en te ondersteunen. Daarnaast creëerden we een krachtige wiskundige leeromgeving via (onder andere) een doordachte leerlijn, het wiskundig aanbod in de klas en dit met de betrokkenheid van ouders. |
Voor wie? | Leraren, zorgleraren, directie en beleidsmedewerkers |
Onderwijsniveau | kleuteronderwijs |
Door wie? | Nore Wijns en Leen Van Soom |
Nore Wijns is onderzoeker aan KU Leuven . Haar onderzoek focust op de vroege wiskundige ontwikkeling bij jonge kinderen. Leen Van Soom is beleidsondersteuner en zorgleraar in Klavertje Vier-sel. |
Inhoud reeks 3
1. Historische bruggen bouwen tussen school en historisch museum: voorstelling van een asynchroon online opleidingspakket
Wat is het? | Deze sessie biedt een concrete inkijk in een opleidingspakket ontwikkeld voor (a.s.) leraren geschiedenis, museumgidsen en -educatoren, gericht op het bevorderen van het ontwerp van concrete krachtige leeromgevingen en van succesvolle samenwerking tussen de verschillende actoren. |
Voor wie? | (student)leraren geschiedenis , historische museumgidsen, historische museumeducatoren, lerarenopleiders geschiedenis |
Onderwijsniveau | secundair onderwijs |
Door wie? | Hanne Peeters, Brent Geerts & Karel Van Nieuwenhuyse |
Hanne Peeters, Brent Geerts & Karel Van Nieuwenhuyse zijn verbonden aan de Onderzoekseenheid Geschiedenis van KU Leuven als resp. wetenschappelijk medewerker, doctoraatsstudent, en hoogleraar vakdidactiek geschiedenis. |
2. AI readiness: klaar voor de toekomst
Wat is het? | Is jouw school klaar om leerlingen veilig, efficiënt en duurzaam te leren omgaan met AI? In deze informatieve workshop met interactieve elementen duik je in de absolute basisvoorwaarde: AI readiness. Want niet alleen leerlingen, maar ook leerkrachten en directie moeten klaar zijn om hen hierin te begeleiden. Maak kennis met praktische tools om AI stap voor stap, op een zo inclusief mogelijke manier, in de klassen te introduceren. |
Voor wie? | Leerkrachten, beleidsondersteuners en directie secundair onderwijs 1e graad, die hun leerlingen willen voorbereiden op een toekomst met AI. Geen specifieke voorkennis vereist. |
Onderwijsniveau | Katrien Bleus |
Door wie? | Katrien Bleus heeft bijna 10 jaar ervaring in het OKAN-onderwijs, waar ze lesgaf aan anderstalige nieuwkomers en hen begeleidde bij hun integratie in het reguliere onderwijs. Ook als ICT-coördinator implementeerde ze digitale tools om taalzwakke leerlingen te ondersteunen. In haar huidige functie als onderzoeker aan Howest richt Katrien zich op de rol van AI in het onderwijs, met bijzondere aandacht voor inclusieve klasomgevingen. |
3. Beslissingsproces in het zorgcontinuüm (*)
4. Waar is het zebrapad? Zelfregulerend leren en waarom is het cruciaal voor leerlingen?
Wat is het? | In deze sessie duiken we kort in de theorie (o.a. Dijkstra en Zimmerman) en verkennen we bruikbare modellen. Daarna gaan we praktisch aan de slag: je ontwikkelt concrete werkvormen of tools voor in je klas via de werkvorm ‘De Strategieënmarkt’. |
Voor wie? | Leerkrachten die leerlingen willen versterken in het zelfstandig plannen, uitvoeren en reflecteren op hun leerproces. Ook interessant voor zorgcoördinatoren of beleidsondersteuners die zelfregulerend leren schoolbreed willen verankeren. |
Onderwijsniveau | lager en secundair onderwijs |
Door wie? | Sofie Van Lerberghe |
Sofie Van Lerberghe is een gedreven leerkracht aan het Atheneum Koekelberg. Ze werkt als 17 jaar als leerkracht en is sinds 2023-2024 projectleider rond ZRL. |
5. Samen bouwen aan excellent onderwijs: Hoe expliciete directe instructie de klaspraktijk versterkt en kan bijdragen aan gelijke kansen en betere leerresultaten
Wat is het? | Een praktijkverhaal waarbij basisschool De Puzzel toont hoe ze via directe instructie en gerichte professionele ontwikkeling de leerresultaten duurzaam versterkt. Ze lichten hierbij toe hoe beleid, praktijk en partnerschap samenkomen in een gedeelde visie op excellent onderwijs. Deelnemers krijgen inzichten, valkuilen én inspiratie aangereikt vanuit een praktijkgericht verandertraject. |
Voor wie? | Beleidsverantwoordelijken (directies), beleidsondersteuners en coördinatoren |
Onderwijsniveau | kleuter en lager onderwijs |
Door wie? | Anoek Vanderoost en Vanessa Wellens |
Anoek Vanderoost is beleidsondersteuner in basisschool De Puzzel. Ze was jarenlang leerkracht in de derde graad en groeide door tot beleidsondersteuner. Vanuit die rol werkt ze mee aan het versterken van de klaspraktijk binnen de school. Vanessa Wellens is pedagogische begeleidster bij OZCS. Eerder was ze leerkracht, zorgleerkracht en beleidsondersteuner in een basisschool. Ze bouwde verder op haar praktijkervaring met een verdieping in de onderwijswetenschappen. |
6. Schrijven voor publiek
Wat is het? | Schrijven voor collega-academici is iets heel anders dan schrijven voor leraren in primair of secundair onderwijs. De leraar wil zich graag verdiepen in de resultaten van onderwijsonderzoek, maar heeft weinig tijd, is soms bang dat het te moeilijk voor haar of hem is. Kortom, zij of hij moet verleid worden om een artikel te lezen. Monique Marreveld helpt u een tekst bondig, toegankelijk en verleidelijk te schrijven en te presenteren. Deze workshop focust op de theoretische achtergrond waarna deze theorie in de praktijk wordt ingeoefend. |
Voor wie? | Onderwijsonderzoekers, leraren, onderwijscoördinatoren, leidinggevenden |
Onderwijsniveau | Lager en secundair onderwijs |
Door wie? | Monique Marreveld |
Monique Marreveld is onderwijsjournalist/redacteur en was tot april 2025 hoofdredacteur van Didactief(online.nl), vakblad dat onderwijsonderzoek vertaalt voor leraren primair en secundair onderwijs. Zij was ook verantwoordelijk voor de Didactief-boekenserie (o.a. ‘Op de schouders van reuzen’ met Paul Kirschner). Zij is opgeleid als historica. |
(*) sessie onder voorbehoud