Leerpunt lanceert toolkit voor kleuteronderwijs: “Inzetten op taal wérkt”
Kenniscentrum Leerpunt lanceert ‘Leren en ontwikkeling bij kleuters’: een toolkit die kleuterleerkrachten in één oogopslag laat zien welk effect een klaspraktijk heeft. Bedoeling is om echt duidelijk te maken wat werkt, wat minder werkt en welke wetenschappelijke evidentie erover bestaat. “Inzetten op taal bijvoorbeeld, iets waar in ons kleuteronderwijs nu al meer op gefocust wordt”, aldus Pedro De Bruyckere, algemeen directeur van Leerpunt.
Deze nieuwe toolkit ondersteunt kleuterleerkrachten bij de ontwikkeling van vaardigheden bij hun kleuters. Het belang van deze ontwikkeling kan moeilijk overschat worden. De basis voor zowat alle schoolse vaardigheden wordt gelegd in de kleuterklas. Een aanpak gestoeld op wetenschappelijke evidentie (‘evidence-informed’) zorgt ervoor dat de kleuters de meeste leerwinst boeken.
Geletterdheid stimuleren
Inzetten op taal is bijvoorbeeld cruciaal, zo laat de toolkit zien. De ene aanpak heeft al meer impact dan de andere. De evidentie voor het stimuleren van beginnende geletterdheid is bijvoorbeeld ‘sterk’. “Er zijn veel, goed uitgevoerde internationale onderzoeken die leerwinst vaststelden bij jonge kinderen die al in de kleuterklas stimulerende activiteiten rond geletterdheid kregen. Gemiddeld levert dat een leerwinst van wel vier maanden op. Ook inzetten op communicatie en taal laat potentieel een sterke leerwinst zien (+ 7 maanden!) op basis van redelijk sterke evidentie”, legt Pedro De Bruyckere uit.
Opvallend: ouderbetrokkenheid blijkt opnieuw erg belangrijk om de leerprestaties in de klas te verbeteren. Dat bleek eerder ook al uit de toolkit ‘Leren en lesgeven’ voor kinderen uit het basis- en secundair onderwijs. De evidentie hiervoor is sterk en het effect van ouderbetrokkenheid is bij de kleuters zelfs groter (+ 5 maanden) dan bij de lagere school-leerlingen (+ 4 maanden). In het secundair zwakt dit effect af (+ 2 maanden leerwinst).
Unieke situatie
De nieuwe toolkit voor kleuters is een hertaling van de Toolkit Early Years van de Britse organisatie Education Endowment Foundation (EEF). Bij de hertaling werd rekening gehouden met de Vlaamse onderwijscontext.
Voor het kleuteronderwijs is dit extra van belang aangezien ons systeem behoorlijk afwijkt van internationale gewoontes. Onze kleuters stappen massaal in het onderwijssysteem op 2,5 jaar waar dit internationaal vaak 4 of 5 jaar is. Dat maakte dat niet alle onderdelen van de toolkit relevant waren voor onze regio of in de juiste context moeten geplaatst worden. Een extra kwaliteitscontrole door een externe partner verzekert dat de formulering in de Vlaamse toolkit zowel wetenschappelijk correct als relevant is voor ons kleuteronderwijs.
Vooruitblik
In de komende periode zal Leerpunt voortwerken aan een kennisagenda, gebaseerd op de geïdentificeerde hiaten in de kennisbasis van de onderwijsprofessionals. Ondertussen werd ook een overheidsopdracht gelanceerd voor de hertaling van drie leidraden, gemaakt door de Nederlandse organisatie NRO (Nationaal Regieorgaan Onderwijs).
De komende weken lanceert Leerpunt nog meer oproepen voor hertalingen, leidraden en projecten. De resultaten van deze opdrachten zullen tips en aanbevelingen bevatten voor iedereen in het leerplichtonderwijs, en dus ook voor de onderwijsprofessionals die werken in het kleuteronderwijs.