Wat is het?
Een schooluniform bestaat uit kledingstukken die leerlingen verplicht moeten dragen op school. Dat kan gaan van een heel formeel uniform (hemd, vest en andere verplichte kledingstukken) tot het dragen van bepaalde kleuren of een informeel uniform (bijvoorbeeld enkel een schooltrui). Scholen beslissen zelf hoe strikt het uniformbeleid wordt afgedwongen en of het ook wordt uitgebreid naar andere aspecten van het uiterlijk van een leerling.
Belangrijkste bevindingen
De huidige evidentie over schooluniform en leerprestaties is erg zwak. Deze beperkte evidentie betekent dat er geen leerwinst in maanden wordt vermeld.
Een uniform dragen heeft op zichzelf weinig waarschijnlijk een impact op leerprestaties. Het kan wel deel zijn van een breder proces, inclusief de ontwikkeling van een schoolmentaliteit en verbetering van gedrag en discipline.
De mate waarin het schoolpersoneel de uniformregels handhaaft is cruciaal voor een succesvolle toepassing.
Het is belangrijk om minder begoede families te kunnen ondersteunen bij de aankoop van een uniform.
Hoe effectief is het dragen van een uniform?
Er kan geen algemeen effect op de leerwinst worden gegeven, omdat er te weinig onderzoeken zijn gevonden die uniformbeleid testten. Het dragen van een uniform op school wordt ook vaak toegepast samen met andere maatregelen, wat het extra moeilijk maakt om de impact van een schooluniform alleen te meten.
In sommige landen wordt geloofd dat het dragen van een uniform op school de ontwikkeling van een schoolmentaliteit ondersteunt, en zo discipline en leermotivatie positief beïnvloedt. Sommigen geloven dat het sociale gelijkheid bevordert. Er is echter weinig degelijke evidentie dat het dragen van een schooluniform, op zichzelf, prestaties, gedrag of aanwezigheid op school verbetert.
Onderwijsongelijkheid wegwerken
Leerlingen uit een minder begoed milieu kunnen minder vaak een uniform betalen. Scholen die een uniformbeleid willen voeren, moeten er daarom over nadenken hoe ze kunnen tegemoet komen in de kosten voor deze leerlingen.
Hoe kan je dit toepassen in jouw leeromgeving?
Een beleid rond schooluniform kan de ontwikkeling van een schoolcultuur en schoolaanpak te ontwikkelen en ondersteunen. Op zijn beurt kan die schoolcultuur discipline en motivatie bij de leerlingen aanwakkeren.
Kerncomponenten van een schooluniformbeleid kan zijn dat de leerkrachten hoge verwachtingen hebben van de leerlingen en hun gedrag. De kledij weerspiegelt de waarden en cultuur van de school.
Aangezien een schooluniform een (behoorlijke) kost met zich kan meebrengen, wordt het aangeraden niet te vaak van uniform te wisselen.
Hoeveel kost het?
Onderstaande informatie is gebaseerd op internationale gegevens en geeft daarom slechts een indicatie van de kosten in Vlaanderen
Voor een school is de kostprijs heel laag, aangezien het vooral de ouders zijn die de uniformkledij moeten kopen. Sommige scholen subsidiëren of betalen het schooluniform voor kinderen uit gezinnen met lage inkomens. Dat verhoogt uiteraard de kost om een uniform in te voeren voor een school.
Hoe sterk is de evidentie?
Er is extreem weinig evidentie over de impact van een schooluniform op leerprestaties. Er werden maar zeven studies gevonden die tegemoet kwamen aan de criteria van de toolkit.